modArte-mag: KIMOMNO PERFECT i UN-PERFECT

Kimono Joanny Bodzek

W krakowskim Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha trwa wystawa Joanny Bodzek - Kimono Un-Perfect. Już sam tytuł intryguje wskazując na nieschematyczne podejście do tradycyjnego japońskiego ubioru, który przez autorkę prezentacji został poddany badaniu i analizie z punktu widzenia europejskiej kultury, mentalności i wrażliwości. Wszystko odbywa się w kontekście drugiej poświęconej tematowi kimona wystawy "Wielowątkowe piękno", prezentującej kimono w wydaniu "perfect", pokazującej techniki powstawania tych tradycyjnych japońskich ubiorów.

Tradycyjne kimono japońskie z wystawy "Wielowątkowe piękno"

Wielopoziomowe zgłębienie tematu kimona, jego symboliki i treści jakie niesie w sobie jego forma i sposoby funkcjonowania w kulturze japońskiej oraz jego recepcja i możliwe interpretacje poza nią, stało się istotą prowadzonego przez Joanne Bodzek od kilku lat projektu o nazwie Kimono Reconstruction /2009-2015/.

Joanna Bodzek - fragment instalacji- kimono jako obrus

Artystka urodzona w Krakowie, od 1984 mieszkająca i działająca w Szwecji, po ukończeniu Beckmans Designhögskola w Sztokholmie projektowała pod własną marką, ale po kilku latach rozpoczęła studia w londyńskiej Central Saint Martins University of the Arts. Powróciwszy do Szwecji kontynuowała swe zainteresowania kolorem pracując nad projektami z pogranicza sztuki konceptualnej i designu, pod hasłem Chromophilia, a od 2009 nad Kimono Reconstruction, wspieranym przez program kulturalny miasta Sztokholmu. Jego efekty zostały zaprezentowane także w tamtejszym Muzeum Dalekiego Wschodu.

fragment instalacji Joanny Bodzek

Wystawa ujęta w formę multimedialnej instalacji pokazuje kimono przetworzone, przepracowane, przenicowane, zdekonstruowane i, jak zakłada projekt, zrekonstruowane, tyle że z innych niż tradycyjne materiałów, niedokończone, rozprute lub tylko sfastrygowane, kimono w procesie powstawania, w procesie konceptualnej pracy nad formą i poszukiwania treści, które ta forma w sobie niesie, albo nieść może jeżeli nada się jej inne niż zwyczajowe, uznane przez tradycję rozwiązania, jeśli odniesie się ją do innej tradycji kulturowej, społecznej i mentalnej.

W pracy Joanny Bodzek widoczny jest wpływ i zafascynowanie kreacją ubraniową japońskich awangardystów, którzy pojawili się w Paryżu w latach 80-tych dokonując rewolucji w modzie II połowy XX wieku, zwłaszcza radykalną i początkowo nie zaakceptowaną w Europie wizją mody w wydaniu Rei Kawakubo występującej pod marką Comme des Garcons.

Kimono uszyte ze ścierek kuchennych

Destrukcja, niedokończenie, ubiory „ świata po katastrofie” Rei Kawakubo odbijają się echem w kimonach tworzonych przez Bodzek. Znaleźć tam można także wiele innych konotacji związanych z pojmowaniem tradycyjnej roli kobiet oraz jej zaprzeczaniem czy podawaniem w wątpliwość. Kimono ze ścierek kuchennych z charakterystycznym motywem czerwonej lub niebieskiej kratki , to oryginalny pomysł, którym autorka równocześnie dyskretnie nawiązuje do znanej kolekcji Rei Kawakubo z lat 90-tych, gdzie do wykonania opartych również na inspiracji tradycyjnym japońskim ubiorem zdeformowanych ubraniach, pełnych narośli i garbów projektantka użyła klasycznej kratki Vichy, w tradycji europejskiej kojarzącej się z przestrzenią domu i kuchni, gdzie pojawiają się obrusy i zasłony w drobny, niebiesko-biały deseń.

Kimono dziecięce ze scierek

Fragment wystawy Joanny Bodzek

Kimono nie funkcjonuje na tej wystawie jako samoistna kreacja ubraniowa, bo nie o nią tu chodzi. Jest to raczej próba przyglądnięcia się samej idei tego ubioru i zbadania jego potencjału konceptualnego. Prezentowane kimona intrygują i fascynują nieprzewidzianymi możliwościami nowych interpretacji i przetworzeń. Tak jak to, wykonane z klasycznego granatowego „tenisu” używanego do szycia męskich garniturów. Tu, sugerując formę kimona za sprawą widocznej fastrygi łączącej poszczególne części, równocześnie wykorzystuje zdekonstruowane fragmenty usztywnień rodem z marynarki i zapożycza z niej tylne rozcięcie. Nieodparcie kojarzy się też z Jean-Paul Gaultier i jego wielokrotnymi powrotami do przetwarzania i odmieniania na różne sposoby klasycznego męskiego ubrania z materiału w deseń w drobne paseczki .

Kimono z tkaniny typu tenis

Tak więc istnieje kilka pięter tych re-interpretacji, które oczywiście wzbogacają obraz kimona w wydaniu Banek. Nawiązanie do tradycji haute couture z jej modelami próbnymi zwanymi toiles, wykonywanymi z surówki bawełnianej czytelne jest w części instalacji pokazującej warsztat pracy projektanta i krawca, z precyzyjnie podzielonymi i odpowiednio nazwanymi elementami składowymi kimona. Powstające tu kimono nabiera oryginalnej rzeźbiarskiej formy multiplikując kołnierz wraz z przedłużającą go listwą.

Kimono z surówki

Fragment instalacji

Udziergane z kolorowych włóczek kimono, poza geometrycznym kształtem środkowego prostokąta i zwisających rękawów, nie ma w sobie wiele z oryginału. Ale jego tęczowe barwy odwołują się do świata baśni i fantazji - postać na wielkim zdjęciu na przeciwko, przedstawiona na tle białej śnieżnej pustki, ma na sobie takie właśnie kimono, a obrazowi temu towarzyszy głos z offu opowiadający bajkę.